Węże kalibrowane z poliuretanu

To elastyczne przewody wykonane z poliuretanu, o ściśle określonej średnicy zewnętrznej i wewnętrznej, zapewniającej powtarzalność wymiarową. Kalibracja umożliwia szczelne i pewne łączenie ich ze złączkami wtykowymi oraz szybkozłączkami.

Kalibracja pozwala uzyskać dokładne, tolerancyjne średnice (np. ±0,05 mm), niezbędne do szczelnego i bezawaryjnego działania złączy pneumatycznych. Gwarantuje też lepszą powtarzalność przepływu.

Poliuretan łączy elastyczność gumy z odpornością mechaniczną plastiku. Ma doskonałą odporność na ścieranie, pękanie zmęczeniowe, zginanie i mikrozałamania, a także dobrą odporność chemiczną.

Najczęściej stosowane są:

• Esterowy PU – wyższa odporność na ścieranie, niższa chemiczna;

• Eterowy PU – lepsza odporność na wilgoć i hydrolizę, idealny do pracy w wilgotnym środowisku.

Systemy sprężonego powietrza, układy automatyki, siłowniki pneumatyczne, robotyka, linie montażowe, mechatronika, przemysł drzewny, opakowaniowy, motoryzacyjny, spożywczy.

Typowe rozmiary: 4x2 mm, 6x4 mm, 8x5 mm, 10x6.5 mm, 12x8 mm, 16x12 mm. Dostępne są także rozmiary calowe (np. 1/4”, 3/8”, 1/2”).

Tolerancja zewnętrzna najczęściej mieści się w granicach ±0,05 mm, co pozwala na pewne mocowanie w złączkach bez ryzyka nieszczelności.

Typowe ciśnienie robocze to 6–12 bar, ale węże o grubszych ściankach mogą pracować do 16 bar. Ciśnienie zależy od temperatury i średnicy.

Zakres typowy to od -40°C do +60°C. Krótkotrwale do +80°C. W wersjach specjalnych – do 90°C.

Standardowy PU jest umiarkowanie odporny na UV. W wersjach z dodatkami stabilizującymi (czarny, niebieski) – znacznie lepiej. Przezroczyste węże mogą żółknąć.

Tak – poliuretan jest jednym z najbardziej odpornych tworzyw na ścieranie. Nadaje się do ruchomych aplikacji i prowadników kablowych.

PU jest bardzo elastyczny, ma niski promień gięcia (np. 6 mm przy średnicy 4 mm), co czyni go idealnym do ciasnych przestrzeni i dynamicznych instalacji.

Wersje eterowe mogą być zgodne z normami FDA i EU 10/2011, jeśli producent uzyska odpowiednie certyfikaty. Węże takie są przeznaczone do kontaktu z wodą i żywnością.

Nie – standardowy PU jest izolatorem. Istnieją jednak specjalne wersje antystatyczne (do stref ATEX), które rozpraszają ładunki elektrostatyczne.

Wąż należy przyciąć prostopadle i wsunąć do oporu w złączkę wtykową. W przypadku złączek skręcanych stosuje się pierścienie zaciskowe. Montaż jest szybki i nie wymaga narzędzi.

Tak, ale tylko w określonym zakresie – poliuretan może się zapadać pod dużym podciśnieniem, zwłaszcza w dużych średnicach bez wzmocnienia.

Wersje eterowe mają umiarkowaną odporność na oleje mineralne. Wersje esterowe – wyższą, ale są mniej odporne na wilgoć.

Tak – poliuretan wyróżnia się wyjątkową odpornością na zmęczenie materiału i mikrozałamania, dlatego jest najlepszym wyborem do ruchomych aplikacji.

Tak – pod warunkiem, że są odporne na UV. Wersje czarne i barwione stabilizatorami UV nadają się do użytku na zewnątrz.

Dobrze znoszą działanie rozpuszczalników, alkoholi, niektórych kwasów i zasad. Nie są odporne na silne kwasy utleniające ani stężone zasady.

Tak – należy używać ostrego obcinaka, który nie deformuje końcówki. Precyzyjne cięcie jest kluczowe dla szczelności połączenia.

Nie – po polimeryzacji PU jest chemicznie obojętny. W wersjach certyfikowanych jest bezpieczny dla ludzi i środowiska.

PU jest bardziej elastyczny, odporny na ścieranie i mikrozgięcia. PE jest lżejszy, tańszy, ale mniej wytrzymały mechanicznie i mniej elastyczny.

Tak – pod warunkiem, że jest to wersja eterowa, z odpowiednimi certyfikatami (np. NSF, DVGW, EU 10/2011).

Tak – dzięki wysokiej odporności na zmęczenie, PU jest odporny na cykliczne zmiany ciśnienia i sprawdza się w układach z zaworami szybkiego działania.

Należy wziąć pod uwagę przepływ medium, ciśnienie, długość przewodu i dopuszczalny spadek ciśnienia. Producent często podaje wykresy zależności.

Tak – dzięki elastyczności i odporności na przetarcia węże PU są powszechnie stosowane w ramionach robotów i instalacjach dynamicznych.

Tylko specjalne wersje przewodzące lub antystatyczne. Standardowy PU może akumulować ładunki elektrostatyczne.

Tak – spiralne węże PU (samozwijające się) są idealne do narzędzi pneumatycznych, stanowisk montażowych i warsztatów.

Tak – ale bardzo powoli. W warunkach wewnętrznych może działać ponad 10 lat. Wersje UV-stabilizowane dłużej zachowują właściwości na zewnątrz.

Wąż kalibrowany ma bardzo precyzyjne wymiary zewnętrzne (np. 6,00 ±0,05 mm), zwykle oznaczone nadrukiem lub w dokumentacji technicznej. Pasuje szczelnie do złączek push-in bez użycia siły ani uszczelek pomocniczych.

Tak – dzięki elastyczności i odporności na ścieranie węże PU idealnie nadają się do prowadników (energołańcuchów) w dynamicznych aplikacjach, np. przy robotach czy maszynach CNC.

Tak – PU ma tendencję do powracania do pierwotnego kształtu, co zmniejsza ryzyko trwałych odkształceń. Jest to cecha pożądana w przewodach spiralnych i zginanych.

Najczęstsze błędy to: nieprostopadłe cięcie, użycie niekompatybilnej złączki, nadmierne zgięcie poza promieniem minimalnym oraz stosowanie przewodu do medium chemicznie niekompatybilnego.

Tak – dzięki elastyczności dobrze amortyzuje drgania i nie przenosi ich tak intensywnie jak twardsze tworzywa (np. PA). Dobrze sprawdza się w instalacjach maszyn wibracyjnych.

Tak – PU jest łatwy do barwienia na etapie produkcji. Popularne kolory to: niebieski, czerwony, zielony, czarny, żółty, biały i przezroczysty. Kolor ułatwia identyfikację mediów.

Nie zaleca się używania PU z gazami o wysokim potencjale reaktywności (np. czysty tlen, wodór), chyba że producent wyraźnie deklaruje zgodność. Może dochodzić do degradacji strukturalnej.

Wersje eterowe praktycznie nie absorbują wilgoci, co czyni je bardziej stabilnymi wymiarowo. Wersje esterowe są mniej odporne na hydrolizę i niezalecane do pracy w wilgotnym środowisku.

Tak – PU jako termoplast może być łączony metodami termicznymi (zgrzewanie gorącym powietrzem, lustrem grzewczym), ale dotyczy to głównie produkcji – nie zaleca się tego w instalacjach pneumatycznych.

Umiarkowanie – standardowy PU nie ma wysokiej odporności na ozon. W przypadku instalacji narażonych na jego działanie zaleca się stosowanie wersji modyfikowanych lub osłon.

Tak – renomowani producenci oferują węże z certyfikatami ISO 14743, DIN 74324, FDA, RoHS, REACH, NSF, ATEX (dla wersji antystatycznych). Certyfikaty zależą od aplikacji docelowej.

Najczęściej dostępne są rolki o długości 25 m, 50 m i 100 m. Można też zamawiać odcinki docięte na wymiar lub gotowe przewody z końcówkami.

Tak – szczególnie wersje eterowe mogą transportować wodę, chłodziwa, emulsje. Trzeba jednak sprawdzić kompatybilność chemiczną i ciśnienie robocze.

Tak – dzięki niskiej przepuszczalności i dokładnej kalibracji świetnie sprawdzają się w układach dozowania powietrza, cieczy lub mieszanin.

Tak – PU jest tworzywem termoplastycznym i może być przetwarzany wtórnie, jednak proces jest bardziej złożony niż dla PE czy PP.

W odpowiednich warunkach (zacienienie, brak UV, temp. pokojowa) poliuretan zachowuje swoje właściwości przez minimum 5 lat, a często znacznie dłużej.

Nie – poliuretan jest bardzo odporny na mikrospękania. To jedna z jego największych zalet w porównaniu do tworzyw takich jak PE, PA czy PVC.

Tak – poliuretan jest odporny na mgłę olejową i może być używany z olejami smarującymi stosowanymi w instalacjach pneumatycznych.

Tak – w wysokich temperaturach może się wydłużać i mięknąć, a w niskich – nieco sztywnieć. Mimo to zachowuje elastyczność nawet przy -40°C.

Ważne są:

• typ poliuretanu (eterowy/esterowy),

• średnica wewnętrzna/zewnętrzna,

• ciśnienie robocze,

• temperatura pracy,

• kompatybilność z medium,

• długość i promień gięcia,

• odporność na UV, oleje, mikrozałamania,

• normy i certyfikaty.