Certyfikacja IFS - standard, system, normy International Featured Standards

Czym jest certyfikat IFS?

IFS (International Featured Standards) to grupa standardów opracowanych z myślą o zapewnieniu bezpieczeństwa i jakości produktów spożywczych (i nie tylko) na wszystkich etapach łańcucha dostaw. Kluczowym dokumentem jest IFS Food, który koncentruje się na producentach żywności i stanowi często wymóg handlowy w wielu krajach europejskich oraz na rynkach międzynarodowych.

1.1. Cele i zakres certyfikacji

• Bezpieczeństwo żywności - IFS Food nakreśla wymagania, które pozwalają ograniczyć ryzyko zanieczyszczenia produktów spożywczych.

• Zgodność z przepisami i oczekiwaniami rynkowymi - certyfikat IFS ułatwia firmom spełnienie wymogów prawnych oraz wymagań sieci handlowych.

• Poprawa efektywności procesów - system IFS integruje się z innymi standardami (m.in. BRC, FSSC 22000, ISO 9001), tworząc spójne podejście do zarządzania jakością i bezpieczeństwem.

Najważniejsze zmiany w wersji IFS Food v8

• Wzmocnienie koncepcji kultury bezpieczeństwa żywności - wersja 8 kładzie większy nacisk na kształtowanie w przedsiębiorstwach świadomej kultury organizacyjnej, w której każdy pracownik rozumie wagę bezpieczeństwa wyrobów.

• Zwiększone wymagania w obszarze ryzyka - rozszerzono i doprecyzowano wytyczne dotyczące analizy punktów krytycznych i ich monitorowania, uwzględniając także nowe rodzaje zagrożeń chemicznych i fizycznych.

• Uproszczenie struktury oceny - wprowadzono modyfikacje w scoringu i przypisywaniu niezgodności, co ułatwia porównywanie wyników audytów.

• Większa spójność z przepisami UE - IFS Food v8 dąży do pełniejszego uwzględnienia przepisów unijnych, tak aby harmonizować wymagania prawne z wymaganiami sieci handlowych.

1.2. Struktura standardu

IFS Food, podobnie jak inne normy z tej rodziny (np. IFS Logistics czy IFS PACsecure), zawiera szczegółowe kryteria oceny. Audyt przeprowadzany jest przez niezależne jednostki certyfikujące, które oceniają zgodność firmy z wymogami dotyczącymi m.in.:

• projektowania procesów,

• zarządzania ryzykiem (HACCP),

• kontroli jakości surowców i wyrobów gotowych,

• higieny linii produkcyjnych i personelu,

• monitorowania środowiska produkcyjnego (w tym powietrza).

2. Znaczenie IFS w branży przemysłowej

Choć IFS kojarzy się przede wszystkim z obszarem spożywczym, nie mniej istotny jest jego wpływ na przemysłowe procesy towarzyszące produkcji żywności, w tym na systemy pneumatyczne. Sprężone powietrze odgrywa kluczową rolę w wielu operacjach pakowania, konfekcjonowania czy transportu wewnętrznego. Dlatego standard IFS wymaga, aby powietrze mające kontakt z produktem (bezpośredni lub pośredni) było odpowiednio uzdatnione, wolne od zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych.

3. Rola sprężonego powietrza w procesach spożywczych

3.1. Zastosowania w produkcji i pakowaniu

• Napełnianie i pakowanie - sprężone powietrze jest wykorzystywane do zasilania maszyn pakujących, automatycznych dozowników czy systemów formujących opakowania.

• Transport i manipulacja - pneumatyczne przenośniki i chwytaki wspomagają prace transportowe na liniach, np. przesuwanie czy sortowanie produktów.

• Oczyszczanie i suszenie - strumień sprężonego powietrza często wykorzystuje się do przedmuchów, usuwania pyłu, okruchów czy wilgoci z powierzchni produktów i opakowań.

3.2. Zagrożenia związane z niską jakością powietrza

Sprężone powietrze w branży spożywczej, zwłaszcza używane „nad produktem”, może stanowić potencjalne źródło zanieczyszczeń. Najczęstsze problemy to:

• mikroorganizmy (bakterie, grzyby),

• cząstki stałe (kurz, opiłki, drobiny korozyjne z wnętrza instalacji),

• olej (z kompresorów smarowanych),

• woda (wilgoć i kondensat w systemach bez odpowiedniego osuszania).

Nieprawidłowo uzdatnione powietrze może doprowadzić do skażenia partii produktu, obniżenia jakości wyrobów spożywczych lub ich przedwczesnego psucia, co z kolei skutkuje potencjalnymi stratami finansowymi i wizerunkowymi.

4. „IFS Pathway – Compressed Air Quality In Food Production Packaging Process” od BEKO

Firma BEKO specjalizuje się w rozwiązaniach dla sprężonego powietrza, oferując m.in. systemy filtracji, osuszania i separacji kondensatu. W dokumencie „IFS Pathway – Compressed Air Quality In Food Production Packaging Process” BEKO kładzie nacisk na znaczenie jakości powietrza w procesach pakowania żywności. Publikacja ta zawiera:

• 1. Wytyczne dotyczące analizy ryzyka w kontekście powietrza stykającego się z opakowaniem lub bezpośrednio z produktem.

• Zalecenia co do konfiguracji systemów sprężonego powietrza – począwszy od kompresorów, poprzez zbiorniki sprężonego powietrza, aż po filtry i osuszacze.

• Rozbudowaną sekcję z przykładami najczęstszych nieprawidłowości w branży spożywczej, wynikających z braku odpowiedniej filtracji lub niewystarczającej kontroli parametrów powietrza.

• Wskazówki dotyczące pomiaru i monitorowania jakości powietrza (m.in. ciśnieniowy punkt rosy, zawartość cząstek, oleju, mikroorganizmów), powiązane z normami ISO 8573-1 oraz wytycznymi IFS.

Dokument stanowi zatem praktyczną ściągę dla firm chcących wdrożyć lub utrzymać certyfikat IFS, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. Critical Control Points (CCP) w systemach pneumatycznych.

5. Jak osiągnąć zgodność z IFS w kontekście sprężonego powietrza?

5.1. Analiza ryzyka i wyznaczanie CCP

Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie analizy ryzyka (zgodnie z wymogami HACCP czy innymi narzędziami oceny zagrożeń), by zidentyfikować punkty w procesie produkcji i pakowania, w których sprężone powietrze może wejść w kontakt z produktem lub opakowaniem.

5.2. Dobór odpowiednich rozwiązań inżynieryjnych

• Filtry przemysłowe powietrza - powinny być dostosowane do usuwania cząstek, oleju i mikroorganizmów. Typ filtra (np. mikrofiltr, filtr koalescencyjny, filtr sterylny) dobiera się w zależności od poziomu oczyszczania wymaganego w danym punkcie linii produkcyjnej.

  

• Osuszacze - w procesach spożywczych niezbędne mogą być osuszacze adsorpcyjne lub osuszacze chłodnicze, które utrzymują odpowiednio niski punkt rosy (np. -40°C), uniemożliwiając rozwój drobnoustrojów w wilgotnym środowisku.

  

• Separatory kondensatu - urządzenia takie jak BEKOMAT firmy BEKO pozwalają na skuteczne usunięcie i utylizację skroplin (wody z olejem), zapobiegając recyrkulacji wilgoci w instalacji.

• Monitorowanie w czasie rzeczywistym - wdrożenie systemów analizujących jakość powietrza (sensorów cząstek, oleju czy punktu rosy) oraz regularna kalibracja urządzeń kontrolnych.

  

5.3. Dokumentacja i procedury

Certyfikat IFS kładzie duży nacisk na udokumentowanie działań prewencyjnych i kontrolnych. Kluczowe jest więc:

• Prowadzenie rejestru przeglądów i wymian filtrów,

• Zapisywanie wartości pomiarów punktu rosy, zawartości oleju czy cząstek,

• Systematyczne szkolenie personelu w zakresie obsługi i konserwacji instalacji sprężonego powietrza.

6. Wyzwania i korzyści wdrożenia standardu IFS z perspektywy sprężonego powietrza

6.1. Wyzwania

• Koszty inwestycji w nowoczesną infrastrukturę (np. systemy wielostopniowej filtracji, sterylne osuszacze) mogą być początkowo wysokie.

• Dobór urządzeń wymaga specjalistycznej wiedzy – niezbędna jest znajomość norm ISO 8573, właściwości procesów produkcyjnych i kryteriów IFS.

• Utrzymanie reżimu higienicznego – konieczność regularnych audytów wewnętrznych, testów bakteriologicznych czy czyszczenia przewodów.

6.2. Korzyści

• Większe zaufanie klientów i partnerów handlowych – certyfikat IFS jest silnie rozpoznawany i często wymagany przez globalne sieci handlowe.

• Zredukowane ryzyko reklamacji i wycofywania produktów z obiegu w związku z zanieczyszczeniem żywności.

• Optymalizacja procesów – staranne planowanie i kontrola nad systemami sprężonego powietrza zwiększają wydajność linii produkcyjnych, zmniejszając awaryjność urządzeń i energochłonność.

• Lepsza pozycja konkurencyjna – spełnianie restrykcyjnych kryteriów i ciągłe doskonalenie to element strategii rozwoju każdej firmy chcącej liczyć się na wymagających rynkach międzynarodowych.

Autor:
Katarzyna Piejko
Business Line Manager
Pneumat.

Autor:
Katarzyna Piejko
Business Line Manager
Pneumat.