Praktyczny mini słowniczek pneumatyczny

BP

Burst pressure - ciśnienie rozerwania (zwykle min x3 ciśnienia roboczego)

CC

Central close - centralnie zamknięty

Określenie stosowane przy zaworach 3 położeniowych, określające położenie środkowe (poza skrajnymi - tłoczysko wysunięte/tłoczysko wsunięte) w którym wszystkie drogi (kanały) są odcięte.

W przypadku zastosowania zaworu 5/3 CC do siłowników tłoczyskowych możemy zatrzymać tłoczysko w dowolnej pozycji z zablokowaniem położenia tłoczyska (przyłącze powietrza do obu komór jest zamknięte). W zaworach sterowanych elektrycznie pozycja środkowa ustalana jest przez sprężyny.

Ciśnienie wsteczne

Ciśnienie wsteczne to ciśnienie wylotowe, które działa w kierunku przeciwnym do pożądanego przepływu

Jest ono często generowane z powodu zagięć lub załamań rur umieszczonych na wylocie, co powoduje zmniejszenie przepływ. Zawory membranowe 2-drogowe nie pozwalają, aby ciśnienie wylotowe (lub ciśnienie wsteczne) było wyższe niż ciśnienie wlotowe. W przypadku wystąpienia takiej sytuacji zaleca się stosowanie zaworów zwrotnych, aby zapobiec przepływowi ciśnienia wstecznego przez obwód przed zaworem.

CO

Central open - centralnie otwarty / centralnie odpowietrzony

Określenie stosowane przy zaworach 3 położeniowych, określające położenie środkowe (poza skrajnymi- tłoczysko wysunięte/tłoczysko wsunięte) w którym wszystkie drogi (kanały) są odpowietrzone – obie komory są podłączone do atmosfery, zazwyczaj poprzez tłumiki.

W przypadku zastosowania zaworu 5/3 CO do siłowników tłoczyskowych, tłoczysko możemy swobodnie wysuwach i wsuwać (powietrze z obu komór podłączone jest do atmosfery). W zaworach sterowanych elektrycznie pozycja środkowa ustalana jest przez sprężyny.

CP

Central pressure - centralnie napowietrzone

Określenie stosowane przy zaworach 3 położeniowych, określające położenie środkowe (poza skrajnymi- tłoczysko wysunięte/tłoczysko wsunięte) w którym wszystkie drogi (kanały) są zasilane – obie komory są pod tym samym ciśnieniem.

W przypadku zastosowania zaworu 5/3 CP do siłowników jednotłoczyskowych, tłoczysko będzie się wysuwało wskutek większej powierzchni (siły) po stronie przeciwnej do tłoczyska. Siła od strony tłoczyska jest mniejsza o pole powierzchni pręta.

Zawory tego typu są stosowane głównie do zatrzymywania w położeniach nieskrajnych siłowników beztłoczyskowych/liniowych. Ze względów na ich budowę:

• pole powierzchni po obu stronach tłoka takie samo,

• brak 100% szczelności ze względu na uszczelnienie taśmą.

W zaworach sterowanych elektrycznie pozycja środkowa ustalana jest przez sprężyny.

DN

Nominal diameter – średnica nominalna

Określa średnicę wewnętrzną w mm, dla zaworów jest to wielkość minimalnego przewężenia w zaworze.

W zaworach pełno przelotowych DN odpowiada wielkości przyłącza np. dla zaworu 3/4” będzie to 20mm, dla zaworów ze zredukowanym przelotem wartości te będą niższe np. 15mm.

Δp

Ciśnienie różnicowe

Ciśnienie różnicowe (lub spadek ciśnienia) oznacza różnicę ciśnień pomiędzy wlotem i wylotem zaworu. Symbolem jest Δp.

ID

Inside diameter - średnica wewnętrzna

Lepkość

Lepkość płynu jest wielkością fizyczną, która mierzy opór przepływu, jaki stawia płyn

Parametr lepkości ma duży wpływ na natężenie przepływu i MOPD. Maksymalna zalecana lepkość, wyrażona w cSt (centiStokes), jest podana dla każdej średnicy zaworów membranowych w tabelach katalogowych. Stosowanie płynów o wyższych wartościach lepkości może prowadzić do zmniejszenia wydajności i zatkania otworów zaworów membranowych.

MOPD

Maximum Operating Pressure Difference

Oznacza maksymalną roboczą wartość Δp, którą zawór musi pokonać, aby umożliwić przepływ płynu. Przy tej samej kryzie, ale z zasilaniem AC lub DC napięcia zasilania, wartości MOPD mogą być różne. Z MOPD (Minimum Operating Pressure Difference) oznacza minimalną roboczą Δp, która pozwala na otwarcie lub zamknięcie kryzy głównej. W zaworach membranowych bezpośredniego działania może to być 0 bar, natomiast w serwowspomaganych musi być zawsze > 0 bar.

NC

Normal close - normalnie zamknięty

Określenie dotyczy zaworów, w których w pozycji bez podania sygnału sterującego (pneumatycznego, elektrycznego, mechanicznego) przepływ medium przez zawór jest odcięty (brak przepływu). Po podaniu sygnału następuje przepływ medium.

Określenie dotyczy zaworów 2/2 – otwieranie / zamykanie przepływu oraz 3/2 – w których oprócz odcięcia medium na zasilaniu, droga za zaworem jest podłączona do atmosfery (odpowietrzenie).

NO

Normal open - normalnie otwarty

Określenie dotyczy zaworów, w których w pozycji bez podania sygnału sterującego (pneumatycznego, elektrycznego, mechanicznego) występuje przepływ medium przez zawór (droga otwarta). Po podaniu sygnału następuje odcięcie przepływ medium.

Określenie dotyczy zaworów 2/2 – otwieranie / zamykanie przepływu oraz 3/2 – w których oprócz zasilenia w medium odbiornika mamy odcięte odpowietrzenie.

OD

Outside diameter - średnica zewnętrzna

PN

Pressure Nominale – ciśnienie nominalne

Określa maksymalne ciśnienie z jakim może pracować element (zawór, wąż, itp.) określone dla wody przy temperaturze 20’C. W zależności od medium i temperatury wartości max ciśnienia mogą ulec zmianie. Zależność tą przedstawia wykres ciśnienie / temperatura.

PS

Maksymalne dopuszczalne ciśnienie

Maksymalne dopuszczalne ciśnienie (PS) to maksymalne ciśnienie, które zawór może wytrzymać przed uszkodzeniem elementów wewnętrznych i/lub wyciekiem zewnętrznym. Nie ma ono związku z MOPD, o ile musi być wyższe lub w każdym przypadku równe ciśnieniu wlotowemu.

WP

Work pressure - ciśnienie pracy

Współczynniki przepływu Kv i Cv

Współczynnik natężenia przepływu Kv, który wykorzystuje system metryczny jednostek miary, określa przepływ wody, która przepływa przez element z ciśnieniem różnicowym 1 bar przy temperaturze pomiędzy 5°C a 40°C i jest określany zgodnie z normami wskazany przez normy VDE 2173

Wyrażany jest w: m3/h lub l/min. Współczynnik natężenia przepływu Cv wykorzystuje jednostki miary systemu anglosaskiego i określa przepływ wody, która przepłynie przez element w temperaturze 60°F przy ciśnieniu różnicowym 1 psi. Jest on wyrażony w US gpm (galonach amerykańskich na minutę).

Tych dwóch wartości nie można porównać, ale istnieją przeliczniki wzory:

Kv = 0,857 * Cv

Cv = 1,165 * Kv

Znając rodzaj płynu, ciśnienie robocze i dopuszczalny spadek ciśnienia, współczynnik przepływu Kv lub Cv pozwala obliczyć natężenie przepływu, przez element oraz względną wielkość dla właściwego wykorzystania w danej aplikacji.

Autor:
Kamil Baryń
Kierownik Działu
Armatury Przemysłowej

Autor:
Kamil Baryń
Kierownik Działu
Armatury Przemysłowej